Bilimsel Madencilik Dergisi

 ÖZET Bu çalışmada, manyetik aşılama tekniği kullanılarak atık sulardan fosfatın uzaklaştırılmasında manyetik ayırma yönteminin kullanılabilirliği araştırılmıştır. 0,645 mmol P derişiminde, başlangıç Ca/P mol oranı hidroksiapatitin (HAP) teorik mol oranının katları, 1,67, 3,34 ve 5,01 olan çözeltiler kullanılmıştır. Manyetit minerali içeren çözeltilerde kalsiyum fosfat çökeleği oluşurriu geniş bir pH aralığında incelenmiştir. pH‘nın gerek toplam çökelek oluşumunu gerekse bunun manyetit minerali yüzeylerinde gerçekleşen oranını etkilediği tespit edilmiştir. pH‘nın bu etkisi, temelde, çözeltinin doygunluk derecesini belirleyen önemli parametre olmasından kaynaklanmaktadır. Nitekim, doygunluk indeksi (SI) ile, manyetik olarak uzaklaştırılan fosfat oranı arasında 2. dereceden polinom bir ilişki olduğu bulunmuş, aşırı doygun çözeltilerde homojen çekirdeklenme kaçınılmaz olduğundan, toplam kalsiyum fosfat çökeleği miktarı artmasına rağmen, bunun manyetit tarafından uzaklaştırılan oranının azaldığı saptanmıştır. En iyi koşulda, manyetik ayırma yöntemi ile fosfatın yaklaşık %70‘i uzaklaştırılabilrniştir. Anahtar Sözcükler: Manyetik Ayırma, Atık Su, Manyetik Aşılama, Fosfat Uzaklaştırılması ABSTRACT In this study, the applicability of magnetic separation method to the removal of phosphorous from wastewater using magnetic seeding technique was investigated. The solutions having an initial concentration of 0,645 mmol/l phosphorus and Ca/P molar ratios of 1,67, 3,34, and 5,01, which is equal to times of stichiometric calcium to phosphorous molar ratio of hydroxapatite (HAP) were used. • Precipitation of calcium phosphate from solutions containing magnetite mineral was investigated at a wide pH range. It was concluded that the pH is a main parameter, which effects both total precipitation and the ratio of phosphate removed by magnetite to total precipitation. This effect of pH is-mainly a result of its contribution to the saturation conditions of solutions. Hence, a 2nd order polynomial function between SI of solution and the ratio of phosphate removed by magnetite to total precipitation was obtained. Since homogenous nucleation is unavoidable under the oversaturated solutions, -there is a decrease in the ratio of phosphate removed by magnetite to total precipitation although total precipitation was increased. At the best condition, 70% of phosphate was removed by magnetic separation method. Keywords: Magnetic Separation, Wastewater, Magnetic Seeding, Phosphate Elimfhation

 OZET Bu yazıda elektrikli yerkazı makinalarının enerji tüketimi, kazı zorluğu yönünden incelenmiş olup özgül kazı enerjisi ve diğer etkileyicileri tartışılmıştır. Makinaların, ana çalışma devinim dişli kutularını süren doğru akım motorlarının enerji tüketimlerini ölçme ve hesaplama ilkelerine değinilmiştir. Bazı Türk araştırmacılarca, linyit damarı üzerindeki örtü katmanlarında oluşturulan gevşetilmiş basamaklarda çalışan elektrikli yerkazı makinaları için önerilmiş olan kazı zorluğu sınıflamaları bazı örneklerle birlikte sunulmuştur. Ayrıca, bazı elektrikli yerkazı makinalarının çalışma döngüsü ve kazı evresinin enerji tüketim bileşenleri örnekleri de bu araştırmacıların bulgularına dayanarak verilmiştir. Anahtar SözcüklerElektrikli Yerkazı Makinaları, Özgül Kazı Enerjisi, Kazı Zorluğu Sınıflaması ABSTRACT In this paper, energy consumption of electrical earthmoving equipment is investigated from excavating difficulty point of view, and specific energy and the other parameters are discussed. The principles of measuring and calculating energy consumption of direct current motors which drive main operating motion gearboxes of equipment are given. Some excavating difficulty classifications proposed by some Turkish researchers for electrical earthmoving equipment operating at blasted lignite overburden benches are presented with some examples. Energy consumption components of working cycle and dig phase are also given based on the findings of the same researchers for some earthmoving equipment. Keywords : Electrical Earthmoving Equipment, Specific Digging Energy, Excavating Difficulty Classification