Bilimsel Madencilik Dergisi

ÖZET

Bu çalışmada, Eti Maden Emet Bor İşletmesinden temin edilen kolemanit numunesine karıştırmalı ve kolon biyoliçi yöntemleri uygulanmıştır. Biyoliç deneylerinde Çukurova Üniversitesi Biyoloji Bölümünden saf olarak temin edilen Aspergillus Niger kullanılmıştır. Karıştırmalı biyoliç deneylerinde farklı katı oranlarındaki çözünme verimleri irdelenmiş, Kolon biyoliçi deneylerinde ise %5 katı oranında 39 haftalık kolon liçi yapılmıştır. Yapılan deneyler sonucunda elde edilen B2 O3 çözünme verimleri karşılaştırılmıştır. Buna göre karıştırmalı biyoliçi çözünme verimi %90,18 iken kolon biyoliçi çözünme verimi ise %70,02 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kolemanit, borik asit, aspergillus niger, karıştırmalı biyoliç, kolon biyoliçi

ABSTRACT In this study, stirred and column bioleaching methods were used for colemanite taken from Eti Maden Emet Boron Work. Pure Aspergillus Niger, used in bioleaching, obtained from Biology Department of Cukurova University. The dissolution yields of different solid rates were examined in the stirred bioleaching experiments and the column bioleaching experiments were made at 5% solids rate for 39 weeks. B2 O3 dissolution yields, obtained from the results of experiments, were compared. According to the results of the experimental work, the stirred bioleaching dissolution yield was 90.18% and the column bioleaching dissolution yield was 70.02%.

Keywords: Colemanite, boric acid, aspergillus niger, stirred bioleaching, column bioleaching

ÖZET

Araştırmaya konu olan bentonit örneği Gedikler (Eşme, Uşak) mevkiinden alınmıştır. Malzeme, ana kaynağı jarosit olan yaklaşık %3 civarında Fe2 O3 içermektedir. Jarosit mineralini manyetik ve gravimetrik separatörler kullanarak malzemeden uzaklaştırmak amacıyla öncelikle tane boyutuna göre sınıflandırma işlemi yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, farklı tane boyutlarına ayrılan malzeme yüksek alan şiddetli kuru ve yaş manyetik separatör, Wilfley sallantılı masa ve multi gravite separator (MGS) kullanılarak zenginleştirme işlemlerine tabi tutulmuştur. Test sonuçları Fe2 O3 ve Al2 O3 içerikleri baz alınarak değerlendirilmiştir. Zenginleştirme işlemleri sonrasında ağartma toprağı olarak kullanılabilecek kalitede yaklaşık %2 Fe2 O3 tenörlü bir malzeme elde edilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Bentonit, demir uzaklaştırma, manyetik zenginleştirme, Wilfley sallantılı masa, MGS

ABSTRACT

Bentonite used in this study was taken from Gedikler village in Eşme (Uşak) area. Material contains approximately 3% Fe2 O3 originating from jarosite mineral. The main sample was classified ‘into different size fractions prior to separation of jarosite using magnetic and gravity separators. For this purpose, high intensity dry and wet magnetic separators, Wilfley shaking table and Mozley multi-gravity separator (MGS) were used in the beneficiation studies. Test results were evaluated based on Fe2 O3 and Al2 O3 contents. After beneficiation, a product assaying 2% Fe2 O3 was obtained for bleaching earth.

Keywords: Bentonite, iron removal, magnetic separations, Wilfley shaking table, MGS

ÖZET

Kuzeybatı Anadolu`da Çanakkale-Balıkesir Bölgeleri içinde kalan bazı halloysit ve halloysitli kaolen yataklarının yüksek alan şiddetli yaş manyetik ayırım ve özütleme yöntemleri ile zenginleştirmeleri araştırılmıştır. Birincil kirlilik kaynağı olan limonitlerin uzaklaştırılmasında en etkili işlemin özütleme olduğu, ancak ince taneli muskovitin ortamdan uzaklaştırılamadığı düşünülmektedir. Özütlemede organik ve inorganik asitler araştırılmış, her iki asidin de başarılı olduğu bulunmuştur. Özütleme işleminde en önemli parametrenin sıcaklık olduğu (80 °C), düşük sıcaklıkta (25 °C) yüksek asit derişimlerinde bile ayırım yapılamadığı anlaşılmıştır. Kinetik testler, organik bir asit olan oksalik asidin çalışılan her cevherde daha etkili ve daha hızlı bir çözücü olduğunu göstermiştir. TEM analizleri ile halloysit numunesinin nanometre boyuttaki tanelerinin özütleme ile bozunmaya uğramadıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Halloysit, kaolen, zenginleştirme, özütleme, manyetik ayırım

ABSTRACT

In this study concentration of halloysite and halloysite/kaolin ores from northwestern Anatolia was investigated by wet high intensity magnetic separation and acid leaching methods. It was found that the acid leaching is the most effective method for the removal of primary coloring impurities such as limonite. However it is considered that fine grained muscovite cannot be removed from the ores even in the highest acid concentrations. In the leaching tests organic and inorganic acids were tested and both of them are found successful. It was concluded that temperature (80 °C) is the most critical parameter in acid leaching of iron from the ores since the separation could not be performed in the highest acid concentrations at low temperature (25 °C). It was realized that oxalic acid is more effective in terms of leaching kinetics and acid consumption. The morphology of raw ore and leaching concentrates of the halloysite samples were examined and compared by TEM analyses. It is understood that acid treatment process has no obvious effect on tubular structures.

Keywords: Halloysite, kaolen, beneficiation, leaching, magnetic separation

ÖZET

Bu çalışmada, doğal taşların serbest dolaşımı için gerekli olan CE işareti ve fabrika üretim kontrolünde gerekli olan testlerin kapsamları tanıtılmıştır. Bu amaçla, Avrupa Birliği uyum sürecinde kabul edilen doğal taş testleri ürün gruplarına göre sınıflandırılmıştır. Ürün gruplarında yer alan testler ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, modüler karolar olarak isimlendiren ürün grubu için örnek bir CE işaretleme süreci açıklanmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, doğal taş sektöründeki CE işareti konusundaki eksikliğin giderilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Sözcükler: Doğal Taş, Fabrika Üretim Kontrolü, CE İşareti.

ABSTRACT

In this study, natural stone tests are viewed as the CE marking is required for the free circulation of theirs. For this purpose, the natural stone tests according to products group that adopted in the European Union harmonization process are classified. These tests are determined according to product groups. In addition, process of CE marking on natural stones is given by an example of a product group that called modular tiles. Finally, this study has made a major contribution to fill the deficiency of process to CE marking on the natural stone sectors.

Keywords: Natural Stone, Factory Production Control, CE Mark